"Ani
on ani inny". Te często cytowane dictum pojawia się gdzieś
w
Milindapanha jako odpowiedź
na pytanie; „Kiedy człowiek
umiera, kto się odradza, on czy inny? Te pytanie jest zupełnie
niepoprawne i wszelkie próby odpowiedzi na nie są tak
samo nieuprawnione. Pytanie, dociekając „
kto” się
odradza popada w
sakkayaditthi.
Bierze
ono
za
pewnik
ważność
osoby jako „ja” bo to tylko o „ja”, to
pytanie „wieczne” (
so) czy
„przemijające”
(
ańńo) jest postawione.
Odpowiedź również
bierze to "ja" za pewnik, gdyż zezwala by to pytanie było
postawione. Odpowiedź zaledwie zaprzecza (by to „ja” które musi być
albo wieczne albo przemijające)
temu, że jest ono wieczne czy przemijające, co czyni
pomieszanie jeszcze większym. Prawidłowym sposobem jest
odrzucenie pytania na pierwszym miejscu. Porównaj Anguttara
(VI,ix,10
<A.iii,440>) gdzie jest powiedziane, że
ten o właściwym poglądzie:
ditthisampanna,
nie
tylko
nie
może
utrzymywać,
że autor przyjemności i bólu
jest kimś (sobą czy kimś innym) ale również
nie może utrzymywać, że autor nie jest kimś (ani
sobą ani innym).
Ditthisampanna
widzi
obecną osobę
(
sakkaya) jako powstałą
współzależnie od
obecnych warunków i jako znikającą ze
wstrzymaniem tych
obecnych warunków i widząc tak
nie uważa on
obecnej osoby za ”ja”.
Konsekwentnie nie zadaje pytania
kto? o teraźniejszość.
Przez wnioskowanie- (
atitanagate
nayam netva) odnosząc zasadę
do przeszłości i przyszłości*, nie uważa on
przeszłej czy przyszłej osoby za przeszłe czy
przyszłe „ja” i nie zadaje pytania kto? o przeszłość
czy o przyszłość (Patrz pytanie Mary, druga linia w
„Prawda Absolutna"). (
Milindapańha
to szczególnie
myląca książka).
*
Dhamm'anvaye ńanam jest
wiedzą zależną od
wnioskowania w oparciu o Dhammę, tj wiedzą o tym, że
fundamentalna Natura Rzeczy jest niezmienna w czasie i może być
wywnioskowana z pewnością (inaczej niż w racjonalnym
wnioskowaniu) od teraźniejszości do przeszłości i
przyszłości. Innymi słowy to generalizacja bez
abstrakcji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.